Όπως η αναπνοή μας συνδέει με τη ζωή, έτσι και το άγγιγμα είναι το πιο εκφραστικό μέσο για τη μετάδοση συναισθηματικών πληροφοριών ανάμεσα σε δύο άτομα. Η πρώτη συγκεκριμένη εμπειρία, που μας εισαγάγει στον κόσμο αυτό, πραγματοποιείται με το άγγιγμα των ανθρώπινων χεριών και το άγγιγμα παραμένει η επαφή στην οποία έχουμε τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Θα εμπιστευτώ το άγγιγμά σου, πριν εμπιστευτώ τα λόγια σου. Οι στενές προσωπικές σχέσεις τονώνονται ή αποθαρρύνονται από τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βιώνουν την άμεση αυτή επαφή.
Θυμήσου με πόσους τρόπους χρησιμοποιείς τα χέρια σου: για να σηκώσεις, για να χαϊδέψεις, για να κρατηθείς, να δείρεις, να ισορροπήσεις. Κάθε άγγιγμα συνδέεται μ’ ένα συναίσθημα, όπως αγάπη, εμπιστοσύνη, φόβο, αδυναμία, αναστάτωση και πλήξη.
Διδάσκω τους ανθρώπους να συνειδητοποιούν πώς αισθάνονται οι άλλοι την επαφή τους. Για να το μάθεις αυτό, πρέπει να ρωτήσεις, “πώς αισθάνεσαι όταν σ’ ακουμπάω έτσι;” Μας έχουν πολύ λίγο μάθει να αισθανόμαστε το άγγιγμά μας. Αυτή η ερώτηση θα φέρει σε δύσκολη θέση πολλούς ανθρώπους. Όταν τη μεταχειριστείς λίγο καιρό, αρχίζεις να καταλαβαίνεις την αξία της.
Μία άλλη πλευρά του αγγίγματος είναι να πεις σε κάποιον άλλον τι συναισθήματα σου δημιουργεί το δικό του άγγιγμα. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι, εκτός αν κάποιος άλλος μας επιστήσει την προσοχή σ’ αυτό, δεν έχουμε καμία αντίληψη της αίσθησης που δημιουργεί το άγγιγμά μας. Θυμάμαι πόσες φορές άτομα συναισθηματικά και ενθουσιώδη μου ματώσανε τα δάχτυλά μου: φορούσα δαχτυλίδια κι εκείνοι μου λιώσανε τα δάχτυλα με μία εγκάρδια χειραψία.
Πιστεύω επίσης πως οι περισσότεροι γονείς δεν έχουν καμία πρόθεση να τραυματίσουν τα παιδιά τους, όταν τα χτυπάνε. Μα ούτε υποψιάζονται καθόλου πόσο δυνατά χαστουκίζουν. Πολλοί κυριεύονται από φρίκη όταν δουν τα αποτελέσματα από τα χτυπήματά τους. Αυτό κυρίως ισχύει με άτομα που διδάχτηκαν πώς να αποκτήσουν μεγάλη σωματική δύναμη, αλλά δεν έμαθαν τι αποτελέσματα έχει αυτή η δύναμη πάνω στους άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα στα παιδιά.
Γνώρισα έναν αστυνομικό που έσπασε τρία πλευρά της γυναίκας του όταν την αγκάλιασε, μετά από μία απουσία του. Ξέρω πως αυτός ο άντρας δεν είχε καθόλου εχθρικά συναισθήματα για τη γυναίκα του. Μα ούτε του περνούσε απ’ το νου πως ήταν τόσο δυνατός.
Θέλω να τονίσω ότι χρειάζεται να μάθουμε να έχουμε συναίσθηση του αγγίγματός μας, αλλά και να το σκεπτόμαστε. Αυτό το σημείο της διαπαιδαγώγησής μας έμεινε ολότελα παραμελημένο. Την επόμενη φορά που θα χαιρετήσεις κάποιον με χειραψία ή θα χαϊδέψεις κάποιον, φρόντισε να νιώσεις τι συμβαίνει καθώς τον αγγίζεις. Έπειτα κουβέντιασε αυτές σου τις παρατηρήσεις μαζί του: “Τότε, λοιπόν ένιωσα…Εσύ τι ένιωσες;” […]
Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι άνθρωποι άρχισαν να δέχονται τις ανάγκες τους για τη σωματική επαφή. Το αγκάλιασμα είναι ένας ανερωτικός, πολύ ανθρώπινος τρόπος για να πάρεις και να δώσεις στοργή. Άρχισαν σιγά σιγά και οι άνδρες να το αποδέχονται. Το δέρμα τους μπορεί να πεινάει τόσο, όσο και των γυναικών για χάδι. Ίσως, αν οι άνθρωποι επέτρεπαν στον εαυτό τους να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους για χάιδεμα, δε θα ήταν τόσο επιθετικοί.
Virginia Satir, Πλάθοντας ανθρώπους, εκδ. Κέδρος, 1989